Enerjide neler oluyor?

Telekom’u verdik kurtulduk, şimdi sıra geldi enerjiye. 80’li yıllara kadar ülkenin elektrik enerjisi ihtiyacı kömür ve suya dayalı iken, 1987 yılında Türkiye’nin gündemine doğalgaz girdi. Rusya ile yapılan bir anlaşma ile Türkiye ithal enerji kaynağı doğalgaz ile tanıştı. O yıllardan bugüne doğalgaz temini için yapılan anlaşmalar bugün doğalgazın elektrik üretimindeki payının yüzde 40’ların üzerine çıkarırken Enerji Bakanları’nın yargılanmasına bile neden oldu. Bugün Türkiye’nin doğalgazda dışa bağımlılığı giderekte artmakta. Peki bu artış gerçek ihtiyaç sonucu mudur ve maliyeti ucuz bir enerji midir? 57.hükümet döneminde doğalgaz ile elektrik üretecek santrallerin ve nükleer santrallerin yapımı ile ilgili projeler gündeme geldiğinde “enerji açığımız var, karanlıkta kalacağız söylemleri” pek revaçta idi. Enerji açığı olmadığı gibi, şuanda enerji fazlası bile olduğu söylenmekte. Bu da ülkenin bir enerji politikasının olmadığının bir göstergesi değil mi?

Şimdi gündemde ne var? Elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesi. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na 2004 yılında bağlanarak özelleştirme yöntemleri belirlenen enerji özelleştirmeleri için strateji metninin amaç bölümünde şöyle yazıyor: “Ekonomik ve sosyal hayatımızdaki yeri tartışılmaz olan elektrik enerjisinin tüm tüketicilere yeterli, kaliteli, sürekli ve düşük maliyetli bir şekilde sunulması amaçtır.”

Eğer amaç gerçekten bu ise, Parlamentoda görüşülmek üzere hazırlanan yasa tasarısı neden bu özellikleri taşımıyor? Gazetelerde yer alan haberlere göre, 49 yıllığına verilecek dağıtım bölgeleri için hazırlanan şartname oldukça ağır koşullar içeriyormuş. Talip olacak şirketlerde aranan ön yeterlilik koşulları yabancı ortak zorunluluğunu gerektirir halde düzenlenmiş. Bir habere göre de, dağıtım şirketlerinin giderlerinin faturalara yani tüketiciye yansıyacağı, elektrik kayıp ve kaçaklarının devlet tarafından sübvanse edileceği söyleniyor. Yani şirketlerin gelirleri garanti altına alınıyormuş. Kamunun ürettiği elektriğin birim fiyatı 1.64 cent iken, özel kesimden ve dışarıdan sağlanan elektriğin fiyatının bunun yaklaşık dört katı olduğu kabul edilirse, biz bu elektriği yarın kaça satın alacağız acaba? Önümüzdeki günler oldukça elektrikli olacak.