İki neo-liberalizm
Geçen hafta Londra’daki Goldsmiths Üniversitesi’nde düzenlenen küçük ama önemli bir toplantıya davetliydim. Konu iktisadi performansı anlamaktı. EHESS’in yöneticisi Laurent...
WILL DAVIES
Davies genç bir araştırmacı. Sosyoloji doktorası yapıyor. Konusu özellikle sosyalistler için önemli: Neo-liberalizm. Neo-liberalizm’e geçerken şöyle bir dokundurmak solculuğun tanımı gibi bir şey oldu. Anlamlı gerçi, ancak kendinden menkul, açıklanmadan ne demek istendiği anlaşılan, “zaten biliyoruz abi” tarzında bir analize dönüşüyor neo-liberalizm hakkında konuşmak. Geçenlerde bir öğrencimle alakasız bir mesele konuşuyorduk. Hemen geçerken dokundurdu -belki hocası solcu olduğu için, bilemiyorum- “Neo-liberalizm işte” dedi. “Ne demek istiyorsun?” diye sordum. “Şey yani, Dünya Bankası falan” dedi. İçi boşalmış bir eleştiri… alışılmış, kanıksanmış.
TROÇKİST!
Benzer bir durumu yıllar önce İzmir’de yaşamıştım. Eski bir arkadaşla Buca’da laflıyorduk. Şimdi ülkenin en iyi on romancısından biri olan başka bir arkadaştan bahsederken “Troçkist işte!” deyiverdi. Hâlâ da bunun ne demek olduğunu tam anlamam. “Ne demek istiyorsun?” diye sorduğumu hatırlıyorum. İçeriğine dair bir şeyler geveledi. Ama ne olduğunu söylemedi. Onun için “Troçkist” bir tür aşağılama koduydu. Onu örgütleyen abilerinden bunu öğrenmiş, Türk-sosyalist sosyalleşme süreci kendisini bu noktaya getirmişti.
NEOLİBERAL!
Çevremde gördüğüm kadarıyla neoliberal kavramı da benzer bir boşgösterene dönüşüyor. İçeriği boşalıyor. Will Davies’in doktora tezi bu boşluğu dolduruyor. Davies’e göre neoliberaller arasında çok önemli bir ayrışma yaşanmış durumda. Öncelikle neo-liberalizmi popülerleştiren Hayek, Friedman gibi her yere piyasa, her tüccara özgürlük gibi sloganlaşmış duruşlar artık normalleşen neo-liberalizm içinde pek ciddiye alınmayan hissi çıkıntılıklar.
Neoliberaller ikiye bölünmüş durumda. Birbirlerine çok sıcak duygular beslemiyorlar. Aralarında ciddi bir mücadele var. Davies’in kullandığı kavramlar değil ama bu iki tipe Ortodoks ve Heterodoks Neoliberaller diyelim. Ortodokslar neo-klasik ekonominin piyasaperest duruşunu tamamen ve hiç revizyonsuz
Bu çalışma yazım aşamasında. Sonuçlar henüz sınanmamış durumda. Ancak Will Davies isabetli bir gözlem yapıyorsa, hayat berbat…
Not: Bugün Agos’un önündeyiz. Hrant için, Adalet için.