Mısır'ın 27 Mayıs'ı
Mısır’da günlerdir süren halk hareketi, sonunda hedefine ulaştı
Mısır’da günlerdir süren halk hareketi, sonunda hedefine ulaştı. Hüsnü Mübarek iktidardan uzaklaştı. Bundan sonra Mısır’da ve Ortadoğu’da yeni bir dönem başlıyor.
Ben de herkes gibi, Ortadoğu ve Mısır konusunda uzman gazeteci, yazar ve bilim insanlarını izleyerek olayları anlamaya çalışıyorum.
İlginç bir devrimle karşı karşıyayız!
20’nin üstünde siyasal parti mevcut olduğuna ve 1971 tarihli anayasasında da yazıldığına göre, Mısır’da ”çok partili sistem” vardı. Ülkede devlet başkanlığı ve parlamento da, seçimler yoluyla belirleniyordu. Yani Mısır’da ”milli irade tecelli ediyor’du.” Ama nedense bu ”milli irade” hep iktidardaki Ulusal Demokratik Parti ve Hüsnü Mübarek yönünde ”tecelli” ediyor’du! Bu arada ”yargı bağımsızlığı” da Mısır’da anayasa güvencesi altındaydı! Yine anayasaya göre Mısır’da ”hukukun üstünlüğü” geçerliydi!
İyi de neden herkes, Mübarek’ten diktatör olarak söz ediyordu? Neden milli irade ile iktidara gelmiş Hüsnü Mübarek seçimle değil de, devrimle gitti.
Biz Türkiye’de yıllardır neyi tartışıyorduk? Demokrasi, seçimler, darbeler, devrim, ordunun siyasetteki yeri, yargı vesayeti, çok partili sistem, milli irade…
Şimdi Mısır Devrimi, bütün bu konularda Türkiye’de yürütülmekte olan tartışmaların hepsini yerle bir etti.
Önce kitle hareketleri ve protestolar. Ardından ABD desteği. Ardından bir ordu müdahalesi. Atılan sloganlar ”hürriyet” üzerine.
Doğrusu bu bana Türkiye’nin 27 Mayıs’ını çağrıştırdı!
Türkiye’de çok farklı siyasal anlayıştaki insanlar bu devrime sıcak bakıyorlar. İslamcı, liberal, milliyetçi, sosyalist ya da sosyal demokrat, herkes Mısır’daki hareketi sempati ile karşılıyor. ABD, AB, Hamas, Hizbullah, İran… Dünyada da herkes destekliyor bu devrimi. Neredeyse, Mübarek dışında devrimi kutlamayan kalmayacak! Haa bir de Arap diktatörlükleri. Onlar da sessizler.
Ne demişti İsmet İnönü? ”Şartlar müsait olursa, darbe meşru olur.”
Haber kanalında Ortadoğu uzmanı olarak da bilinen bir liberal konuşuyor. Spiker soruyor; ”süreç ordu ve yargı gözetiminde yürütülecek. Ne diyorsunuz?” Biz yıllardır İslamcıların ve liberallerin ”Türkiye’de ordu ve yargı vesayeti var” tekerlemelerine tanık oluyorduk. Bu nedenle yanıtı merakla bekliyorum. Uzman gözleri parlayarak yanıt veriyor, ”Bu bir devrimdir ve elbette ki bir geçiş süreci olacak… Mısır’da ordu halk nezdinde saygın bir kurumdur.”Aynen böyle söylüyor liberal.
Bu arada iktidarı alan ordu da, hizmetlerinden dolayı teşekkür ediyor Mübarek’e…
Geçen hafta O. Gönensin’in bir yazısına değinmiştim. ”Mısır 59 yıldır askeri rejimle yönetiliyor, bu hareketler aslında askeri rejime karşı” diye inciler döktürmüştü. Şimdi ordunun idareye el koyduğunu duyunca, ne düşünmüştür? Doğrusu, bir gazeteci olsam, ”Mısır’daki askeri rejimin kitle hareketleri ve ardından bir askeri darbe ile değişmesi konusunda ne düşünüyorsunuz? ” diye sormak isterdim.
Bakalım Mısır’ın 27 Mayıs’ı, bir ”61 Anayasası” çıkaracak mı?
Örneğin, Mübarek deneyimini göz önüne alarak, siyasal iktidarın tek elde toplanmasını önlemek üzere, iktidarı ”dağıtacak” mı? Parti kapatmaları önlemek üzere, anayasaya ”siyasi partiler demokratik yaşamın vazgeçilmez unsurlarıdır” yazacak mı? Polis de dahil bütün kamu çalışanlarının, grevli toplu sözleşme hakkını tanınacak mı? ”İdarenin her türlü eylem ve işlemi yargı denetimine açıktır” hükmü anayasaya girecek mi? Devlet nasıl tanımlanacak? ”İnsan haklarına dayalı” olarak mı? ”Demokratik laik sosyal hukuk devleti” ifadeleri anayasaya girecek mi?
Mısır devrimini elbette yürekten kutluyorum. Kardeş Arap halklarının, açtıkları bu devrimci yolda (geçen hafta değindiğim) Che’nin ruhuyla ilerlemelerini diliyorum.
Bu arada….
12 Eylül döneminde siyasal sorumluluk üstlenmiş kişilerin bile darbe karşıtlığında solcuları gölgede bıraktığı günlerden geçtik. 12 Eylül faşist darbesini desteklemek onuruna sahip tek ”Sol” örgütün o dönemde yöneticiliğini yapmış bir neo-liberalin, devrimcilere darbe konusunda aklı vermeye kalktığı zamanları gördük.
Bence bu günler, onları yeniden çok iyi izlemenin zamanıdır. Mısır Devrimi hakkında konuşmaları gerçekten eğlenceli olacak. Bir yana Mısır’ı, bir yana da bu yeni yetme İslamcılarımızı, Liberallerimizi, yetmez ama evet’çilerimizi falan koyun. Sonra patlamış mısırınızı da elinize alıp seyre koyulun!
Çok Güzel Hareketler Bunlar’ı seyretmekten daha fazla zevk alacağınıza eminim!
Ben de herkes gibi, Ortadoğu ve Mısır konusunda uzman gazeteci, yazar ve bilim insanlarını izleyerek olayları anlamaya çalışıyorum.
İlginç bir devrimle karşı karşıyayız!
20’nin üstünde siyasal parti mevcut olduğuna ve 1971 tarihli anayasasında da yazıldığına göre, Mısır’da ”çok partili sistem” vardı. Ülkede devlet başkanlığı ve parlamento da, seçimler yoluyla belirleniyordu. Yani Mısır’da ”milli irade tecelli ediyor’du.” Ama nedense bu ”milli irade” hep iktidardaki Ulusal Demokratik Parti ve Hüsnü Mübarek yönünde ”tecelli” ediyor’du! Bu arada ”yargı bağımsızlığı” da Mısır’da anayasa güvencesi altındaydı! Yine anayasaya göre Mısır’da ”hukukun üstünlüğü” geçerliydi!
İyi de neden herkes, Mübarek’ten diktatör olarak söz ediyordu? Neden milli irade ile iktidara gelmiş Hüsnü Mübarek seçimle değil de, devrimle gitti.
Biz Türkiye’de yıllardır neyi tartışıyorduk? Demokrasi, seçimler, darbeler, devrim, ordunun siyasetteki yeri, yargı vesayeti, çok partili sistem, milli irade…
Şimdi Mısır Devrimi, bütün bu konularda Türkiye’de yürütülmekte olan tartışmaların hepsini yerle bir etti.
Önce kitle hareketleri ve protestolar. Ardından ABD desteği. Ardından bir ordu müdahalesi. Atılan sloganlar ”hürriyet” üzerine.
Doğrusu bu bana Türkiye’nin 27 Mayıs’ını çağrıştırdı!
Türkiye’de çok farklı siyasal anlayıştaki insanlar bu devrime sıcak bakıyorlar. İslamcı, liberal, milliyetçi, sosyalist ya da sosyal demokrat, herkes Mısır’daki hareketi sempati ile karşılıyor. ABD, AB, Hamas, Hizbullah, İran… Dünyada da herkes destekliyor bu devrimi. Neredeyse, Mübarek dışında devrimi kutlamayan kalmayacak! Haa bir de Arap diktatörlükleri. Onlar da sessizler.
Ne demişti İsmet İnönü? ”Şartlar müsait olursa, darbe meşru olur.”
Haber kanalında Ortadoğu uzmanı olarak da bilinen bir liberal konuşuyor. Spiker soruyor; ”süreç ordu ve yargı gözetiminde yürütülecek. Ne diyorsunuz?” Biz yıllardır İslamcıların ve liberallerin ”Türkiye’de ordu ve yargı vesayeti var” tekerlemelerine tanık oluyorduk. Bu nedenle yanıtı merakla bekliyorum. Uzman gözleri parlayarak yanıt veriyor, ”Bu bir devrimdir ve elbette ki bir geçiş süreci olacak… Mısır’da ordu halk nezdinde saygın bir kurumdur.”Aynen böyle söylüyor liberal.
Bu arada iktidarı alan ordu da, hizmetlerinden dolayı teşekkür ediyor Mübarek’e…
Geçen hafta O. Gönensin’in bir yazısına değinmiştim. ”Mısır 59 yıldır askeri rejimle yönetiliyor, bu hareketler aslında askeri rejime karşı” diye inciler döktürmüştü. Şimdi ordunun idareye el koyduğunu duyunca, ne düşünmüştür? Doğrusu, bir gazeteci olsam, ”Mısır’daki askeri rejimin kitle hareketleri ve ardından bir askeri darbe ile değişmesi konusunda ne düşünüyorsunuz? ” diye sormak isterdim.
Bakalım Mısır’ın 27 Mayıs’ı, bir ”61 Anayasası” çıkaracak mı?
Örneğin, Mübarek deneyimini göz önüne alarak, siyasal iktidarın tek elde toplanmasını önlemek üzere, iktidarı ”dağıtacak” mı? Parti kapatmaları önlemek üzere, anayasaya ”siyasi partiler demokratik yaşamın vazgeçilmez unsurlarıdır” yazacak mı? Polis de dahil bütün kamu çalışanlarının, grevli toplu sözleşme hakkını tanınacak mı? ”İdarenin her türlü eylem ve işlemi yargı denetimine açıktır” hükmü anayasaya girecek mi? Devlet nasıl tanımlanacak? ”İnsan haklarına dayalı” olarak mı? ”Demokratik laik sosyal hukuk devleti” ifadeleri anayasaya girecek mi?
Mısır devrimini elbette yürekten kutluyorum. Kardeş Arap halklarının, açtıkları bu devrimci yolda (geçen hafta değindiğim) Che’nin ruhuyla ilerlemelerini diliyorum.
Bu arada….
12 Eylül döneminde siyasal sorumluluk üstlenmiş kişilerin bile darbe karşıtlığında solcuları gölgede bıraktığı günlerden geçtik. 12 Eylül faşist darbesini desteklemek onuruna sahip tek ”Sol” örgütün o dönemde yöneticiliğini yapmış bir neo-liberalin, devrimcilere darbe konusunda aklı vermeye kalktığı zamanları gördük.
Bence bu günler, onları yeniden çok iyi izlemenin zamanıdır. Mısır Devrimi hakkında konuşmaları gerçekten eğlenceli olacak. Bir yana Mısır’ı, bir yana da bu yeni yetme İslamcılarımızı, Liberallerimizi, yetmez ama evet’çilerimizi falan koyun. Sonra patlamış mısırınızı da elinize alıp seyre koyulun!
Çok Güzel Hareketler Bunlar’ı seyretmekten daha fazla zevk alacağınıza eminim!